Kowadło, choć może wydawać się niepozornym szczytem, dumnie góruje nad malowniczymi krajobrazami Gór Złotych. Mimo iż droga na jego wierzchołek oraz sam szczyt nie obfitują w wiele spektakularnych widoków, Kowadło zajmuje wyjątkowe miejsce w sercach miłośników górskich wypraw. Jako najwyższy punkt Gór Złotych, szczyt ten zasłużenie znalazł się na prestiżowej liście Korony Gór Polskich. W niniejszym artykule skupimy się na odkrywaniu uroku i unikalności Kowadła. Zajmiemy się jego historią, geologią, oraz różnorodnością flory i fauny. Przyjrzymy się także jego popularności wśród turystów i pasjonatów gór. Szczegółowo przedstawimy szlaki wiodące na szczyt Kowadła, oferując przy tym cenne wskazówki, które pozwolą w pełni docenić to niezwykłe miejsce. Wyruszmy więc w podróż do odległych zakątków Sudetów, aby odkryć, co sprawia, że Kowadło jest tak cenione przez poszukiwaczy przygód i entuzjastów obcowania z przyrodą.
Otoczony gęstym lasem, szczyt Kowadło położony jest w południowo-zachodniej części Polski. Znajduje się praktycznie na granicy z Czechami, czyni go wyjątkowym miejscem, które łączy dwa kraje. Kowadło, osiągając wysokość 989 metrów n.p.m., wkomponowuje się w górski krajobraz, będąc najwyższym punktem całego pasma Gór Złotych, które są integralną częścią Sudetów Wschodnich. Geograficznie, szczyt leży w obrębie województwa dolnośląskiego, na Ziemi Kłodzkiej, w gminie Stronie Śląskie, dominując nad malowniczą wsią Bielice. Dostęp do Kowadła jest ułatwiony dzięki dobrze rozwiniętej sieci szlaków turystycznych w tym regionie, co przyciąga licznych turystów i miłośników przyrody. Wyjątkowe walory terenu wokół Kowadła podkreśla fakt, że szczyt ten znajduje się na terenie Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego.
Klasyfikacja szczytów w Koronie Gór Polski opiera się głównie na podziale Polski na mezoregiony według geografa Jerzego Kondrackiego. Jednym z kryteriów, aby szczyt został wpisany na tę prestiżową listę, jest to, że musi być on najwyższą górą w danym pasmie górskim, na którą prowadzi oznakowany szlak turystyczny.
Według profesora Kondrackiego, Góry Bialskie i Złote nie są rozróżniane, a cały region jest klasyfikowany jako Góry Złote. W tej sytuacji Kowadło powinno ustąpić piedestału na rzecz znacznie wyższego Rudawca. Ponadto, przy przyjęciu takiego podziału w jego obrębie są szczyty jeszcze wyższe, jak Postawna (1117 m n.p.m.) i Brusek (1116 m n.p.m.). Jednakże, byłyby one wykluczone z listy Korony Gór Polski, ponieważ nie prowadzi na nie żaden oznakowany szlak turystyczny.
Przyjmując jednak podział na Góry Bialskie i Góry Złote, z umowną granicą w dolinie Białej Lądeckiej, Kowadło nadal nie jest najwyższym szczytem tego pasma górskiego, bowiem byłby to Smrek Trójkrajny o wysokości 1107 m, leżący na granicznym grzbiecie, oddzielającym Polskę od Czech, który jest często mylony z pobliskim czeskim wierzchołkiem Smrek (1127 m). Smrek Trójkrajny został wykluczony w rankingu KGP, gdyż przez jego wierzchołek nie biegnie oficjalnie żaden szlak turystyczny, jednak w odległości zaledwie 30 m od wierzchołka prowadzi żółty szlak turystyczny, co budzi kontrowersje, gdyż zboczenie na te kilka metrów ze szlaku nie stanowi dla nikogo żadnego problemu. W związku z powyższym, Kowadło utrzymuje swoją pozycję na liście, spełniając kryterium dostępności poprzez oznakowany szlak turystyczny. W efekcie, choć Kowadło jest częścią Korony Gór Polski, jego status jako najwyższego szczytu Gór Złotych pozostaje tematem dyskusji wśród miłośników gór.
_12-06-2023.jpg)
Szczyt Kowadło, otoczony bujnymi lasami, stanowi prawdziwą oazę przyrodniczą. Jego kopulasty wierzchołek porasta młody świerk, tworząc malowniczy leśny krajobraz. Charakterystyczne gnejsowe skałki dodają unikalności temu terenowi. Szczególnym bogactwem tych lasów jest runo leśne, które stanowi idealne miejsce dla rozwoju wielu unikalnych roślin, mchów i porostów. Dominującą rośliną jest tu czarna borówka, będąca cennym źródłem pożywienia dla wielu gatunków zwierząt, a dla człowieka - wyjątkowym smakołykiem.
Zbocza Kowadła zamieszkują jelenie, dziki, kuny leśne, borsuki oraz węże, takie jak zaskrońce i żmije zygzakowate. Warto też wspomnieć o traszkach, które można spotkać w wilgotnych środowiskach. Region ten jest także domem dla lisa rudego, tchórza zwyczajnego, łasicy pospolitej, popielicy, orzesznicy i koszatki leśnej, a także wiewiórek. Można tu także spotkać wyjątkowe gatunki ptaków, takie jak głuszec, cietrzew czy dzięcioł trójpalczasty. Bogaty ekosystem, z różnorodnością flory i fauny, czyni zbocza Kowadła i jego okolice wyjątkowym miejscem dla miłośników przyrody. Miejscowi, widząc wyruszających na szlak turystów, często ostrzegają przed niedźwiedziami, jednak nie ma potrzeby obawiać się takiego spotkania, gdyż te niebezpieczne ssaki tu nie występują. W ostatnich latach widywane było tu stado wędrownych wilków, jednak aby je spotkać, trzeba mieć niezwykle dużo szczęścia.
Dla entuzjastów górskich wypraw, okolice szczytu Kowadła oferują wiele atrakcji. W bezpośrednim sąsiedztwie Kowadła znajduje się Rudawiec, który, podobnie jak Kowadło, często jest celem pieszych wycieczek. Rudawiec, osiągający wysokość 1112 metrów n.p.m., jest kolejnym szczytem wchodzącym w skład Korony Gór Polskich i jest najwyższym szczytem Gór Bialskich po polskiej stronie tego pasma górskiego. Zdobywanie obu tych szczytów podczas jednej wyprawy cieszy się dużą popularnością, bowiem dzięki ich bliskiemu sąsiedztwu bez większego trudu można się na nie wdrapać podczas jednodniowej wycieczki.
Nieco dalej, ale wciąż w zasięgu miłośników górskich wędrówek, znajduje się imponujący Śnieżnik. Ten szczyt, z wysokością 1425 metrów n.p.m., również znajduje się na liście Korony Gór Polskich. Będąc najwyższą górą Masywu Śnieżnika, jest równocześnie jednym z najwyższych szczytów w Sudetach. Oferuje spektakularne widoki, rozciągające się z wybudowanej w 2022 roku wieży widokowej, które są wspaniałą nagrodą za wysiłek włożony w jego zdobycie.
Ta część Gór Złotych i sąsiadujących Gór Bialskich, szczególnie w okresie zimowym, jest bardzo popularna z uwagi na wytyczone tu liczne szlaki narciarstwa biegowego. Latem natomiast ten region staje się miejscem, gdzie prężnie rozwija się kolarstwo górskie. Podróż przez te górskie szczyty to niezapomniane doświadczenie, które pozwala głębiej zrozumieć i docenić piękno polskich gór. Kowadło, Rudawiec i Śnieżnik oferują unikalne możliwości do odkrywania dzikiej przyrody, obserwowania rzadkich gatunków flory i fauny, a także czerpania radości z aktywnego spędzania czasu na łonie natury.
Kolekcjonerzy pięknych panoram mogą poczuć się nieco zawiedzeni, bowiem zarówno w drodze na szczyt najpopularniejszymi szlakami, jak i z samego szczytu, nie roztaczają się tu spektakularne widoki. Większość tras wiedzie przez gęste świerkowe lasy, gdzie tylko gdzieniegdzie uchyla się rąbek majestatycznych górskich panoram przez prześwity między drzewami. Sam szczyt jest mocno wypłaszczony i gęsto porośnięty młodymi iglakami, co całkowicie przeszkadza w podziwianiu majestatu gór. Do dnia dzisiejszego nie powstała tu niestety żadna wieża widokowa, z której można byłoby rozejrzeć się po okolicy.
Podczas wędrówki na Kowadło zielonym szlakiem z Bielic mijamy miejsce, z którego rozpościera się piękna panorama Doliny Białej Lądeckiej i Górnych Bielic. Ten punkt znajduje się mniej więcej na wysokości, na której zielony szlak skręca ostro w lewo i łączy się z żółtym, biegnąc dalej wzdłuż granicy. Sam fakt zdobycia tego szczytu musi pozostać naszą nagrodą, a oczy turystów muszą być zaspokojone spokojnymi leśnymi krajobrazami.
_12-06-2023.jpg)
Dla zdobywców Korony Gór Polskich niezmiernie ważnym trofeum jest pieczątka przybita w książeczce zdobywcy, potwierdzająca jego turystyczne dokonania. Pieczątkę znajdziemy w niewielkiej skrzyneczce przymocowanej do tablicy szczytowej Kowadła, na której znajdują się również drogowskazy. Skrzyneczki nie da się przeoczyć, swoim kształtem przypomina domek, a w środku znajduje się pieczątka oraz atrament z gąbką. Niestety zdarzało się już, że nieuczciwi turyści przywłaszczali sobie wspomniany stempel, dlatego bardzo prosimy, by tego nie robić, ponieważ takie zachowanie może zepsuć nastrój wielu innym zdobywcom, którzy po dotarciu na szczyt nie znajdą stempla na swoim miejscu. Osoby planujące zdobyć Kowadło muszą pamiętać również o zrobieniu sobie zdjęcia ze słupkiem szczytowym w tle.
Najbliżej początku szlaku wiodącego na omawiane wzniesienie znajdują się hotele, pensjonaty i kwatery prywatne zlokalizowane w Bielicach. Do najpopularniejszych miejsc noclegowych w tej wsi należą: Dom Gościnny U Majów, Chata na końcu świata w Bielicach, Chatka Trapera oraz Dom na Skale. Najbardziej rozpoznawalnym i cenionym miejscem noclegowym w tej okolicy jest Chatka Cyborga, będąca pensjonatem o podwyższonym standardzie, oferującym wygodne, przestronne pokoje oraz smaczne posiłki. Należy jednak mieć na uwadze, że nocowanie w wymienionych obiektach noclegowych w Bielicach wiąże się z pewnymi niedogodnościami. Brakuje tu sklepów (najbliższy oddalony jest o 10 km) i występuje tu poważny problem z zasięgiem telefonii komórkowej.
Mamy zaszczyt zachęcić do noclegu w naszym pensjonacie U Ireny w Stroniu Śląskim oferującym przytulne pokoje i przestronne apartamenty, skąd samochodem dotrzemy na początek szlaku w kierunku Kowadła w kilkanaście minut. Dodatkowym atutem dla naszych gości są wysokie zniżki za usługi noclegowe dla członków Klubu Zdobywców Korony Gór Polskich. Zniżki dla aktywnych klubowiczów sięgają 20% względem ceny regularne!
Aby wyruszyć zielonym szlakiem na Kowadło, będącym najdogodniejszym szlakiem prowadzącym na szczyt od strony polskiej, należy dotrzeć na sam koniec Bielic. Bezpośrednio przy wejściu na szlak, naprzeciwko Leśniczówki, znajduje się niewielki parking, który w sezonie często bywa wypełniony po brzegi. Jeśli tak się zdarzy, rekomendujemy zawrócić i zjechać 1,5 km do parkingu pod wyciągiem narciarskim Bieliczank. Odradzamy parkowanie wzdłuż drogi, ponieważ jest ona wąska, a przyległe parcele są własnością prywatną. Parkingi są bezpłatne. Jeśli planujemy wycieczkę w porze zimowej, możemy skorzystać z trzeciego parkingu, czynnego wyłącznie w okresie zimowym. Dojazd do niego prowadzi leśną drogą, ciągnącą się prosto za leśniczówką w Bielicach. Jest to parking przeznaczony dla narciarzy biegowych, a latem obowiązuje tu zakaz wjazdu.
Od 1 stycznia 2024 dojazd do Bielic ze Stronia Śląskiego komunikacją publiczną jest ponownie możliwy, gdyż kursują tu busy. Organizatorem publicznego transportu na połączeniu Stronie Śląskie - Bielice jest Gmina Stronie Śląskie. Ceny biletów są niskie, jednak należy pamiętać, że busy nie kursują tu często. Dodatkową opcją dojazdu jest podróż własnym samochodem lub taksówką, która za taki kurs może kosztować w granicach kilkudziesięciu złotych. Podróż spod naszego pensjonatu 'U Ireny' w Stroniu Śląskim do Górnych Bielic zajmuje około 15-20 minut. Droga prowadzi wzdłuż Doliny Białej Lądeckiej, przez Goszów, Nowy Gierałtów i Stary Gierałtów.
Zielony szlak z Bielic na Kowadło.
Całkowity dystans, jaki musimy pokonać na szczyt Kowadła i z powrotem, to niespełna 5 kilometrów. Cała wędrówka nie powinna zająć nam więcej niż 1,5 godziny. Wyruszając z parkingu pod leśniczówką w Górnych Bielicach, musimy najpierw przejść około 50 metrów żółtym szlakiem, wiodącym wzdłuż górskiego potoku Biała Lądecka, aż do rozdroża prowadzącego na Kowadło. To rozdroże jest bardzo dobrze oznaczone. Ciekawostką jest fakt, że tędy niegdyś biegł szlak handlowy, zwany Drogą Solną, którym transportowano sól z morawskich kopalni do Ziemi Kłodzkiej. Na rozdrożu skręcamy w lewo i wspinnamy się zielonym szlakiem na zbocze góry, szybko prowadzącym nas do wyższych partii.
Po dojściu do tablicy informacyjnej dotyczącej Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego, powinniśmy przygotować się na nieco bardziej wymagający fragment trasy. Krótkie, aczkolwiek dość strome podejścia w połączeniu z kamienistym podłożem i plątaniną korzeni wymagają zachowania ostrożności przy stawianiu kolejnych kroków na tych leśnych ostępach. Zielony kolor szlaku doskonale odzwierciedla trasę, ponieważ teraz wiedzie on wąskimi leśnymi ścieżkami. Na wysokości około 900 metrów n.p.m., zielony szlak skręca w lewo, łącząc się z żółtymi, i prowadzi granią wzdłuż polsko-czeskiej granicy niemal na sam szczyt.
Zielony szlak z Nowego Gierałtowa (z przełęczy Gierałtowskiej).
Alternatywna trasa prowadząca na Kowadło, wytyczona w polskim systemie szlaków, wiedzie z Przełęczy Gierałtowskiej, która znajduje się na wysokości 685 m n.p.m. Do Przełęczy Gierałtowskiej dotrzemy wąską drogą asfaltową, przebiegającą obok popularnego ośrodka jeździeckiego „Furmanka”, wiodącą z okolic kościoła św. Jana Chrzciciela w Nowym Gierałtowie. W latach 2005-2007 na przełęczy funkcjonowało turystyczne przejście graniczne Nowy Gierałtów-Uhelná. Warto na tym miejscu rozejrzeć się po czeskiej stronie, bowiem naszym oczom ukażą się rozległe polany otoczone górskimi szczytami, które niegdyś pełniły rolę pastwisk. Widoki stąd są naprawdę piękne i mają sielski charakter.
Trasa na Kowadło w jedną stronę liczy sobie 7,5 kilometra, a jej pokonanie zajmie nam nie więcej niż 3 godziny. Suma podejść wynosi 500 metrów, a suma zejść 200 metrów. Trasa prowadzi całościowo wzdłuż polsko-czeskiej granicy, dzięki czemu podążając nią, nie sposób się zgubić. Jest to możliwe za sprawą słupków granicznych, które co kilkadziesiąt metrów informują nas, że nie zeszliśmy ze szlaku. Pokonując kolejne metry szlaku, zdobędziemy po drodze kilka dodatkowych szczytów, takich jak Pleśniwiec (790 m n.p.m.), Orlicka Kopa (837 m n.p.m.), Czartowiec (944 m n.p.m.), Pośrednia (925 m n.p.m.) oraz Góra Łupkowa (946 m n.p.m.). Szlak jest średnio wymagający pod względem kondycyjnym, a z uwagi na fakt, że nie należy on do najpopularniejszych, nie jest on mocno przetarty.
Szlak na Kowadło z Nyznerova, Czechy.
Wycieczka na Kowadło z Czech? Czemu nie! Ten szczyt możemy zdobyć od czeskiej strony, gdyż Góry Złote, znane w Czechach jako Góry Rychlebskie, pokryte są gęstą siecią szlaków turystycznych. Aby wyruszyć na szlak w kierunku Kowadła, najpierw udajemy się do czeskiej osady Nyznerov. Aby się tu dostać, najłatwiej jest przekroczyć granicę na Przełeczy Lądeckiej, a następnie kierować się do Jawornika i Žulová, skąd zmierzamy do dobrze oznakowanych Nyznerovskich wodospadów. Samochód możemy zostawić na bezpłatnym parkingu na końcu wsi Nyznerov.
Naszą wędrówkę zaczynamy od niebieskiego szlaku, idąc asfaltową drogą wzdłuż Stříbrného Potoku. Po około dwóch kilometrach docieramy do Doliny Srebrnego Potoku, gdzie oczarowują nas niewielkie, lecz malownicze wodospady, będące pomnikiem przyrody. Dalej, po przekroczeniu charakterystycznego, kamienno-drewnianego mostu nad Buczyńskim Potokiem, wchodzimy na zielony szlak i zagłębiamy się w las, nadal poruszając się asfaltową drogą. Po dotarciu do skrzyżowania szlaków Pod Chlumem, kierujemy się na niebieski szlak, który delikatnie odbija w prawo. Tu leśna droga kończy się, a zaczyna rzadziej uczęszczana ścieżka, wiodąca przez część Sudetów, która nie cieszy się dużą popularnością wśród turystów. Szlak zyskuje górski charakter z wystającymi korzeniami i kamieniami jako podłożem. Docieramy do przełęczy Piekło (848 m n.p.m.), skąd roztaczają się piękne panoramy na Żulowy i Sokoli Wierch. Kontynuując wspinaczkę, docieramy do granicy polsko-czeskiej, a następnie skręcamy w lewo. Po kilkunastu minutach marszu granią docieramy do celu naszej wycieczki - Kowadła. Cała trasa liczy sobie niecałe 5 kilometrów w jedną stronę, a suma podejść wynosi 515 metrów.
Najczęściej wymieniane przez turystów zalety:
Najczęściej wymieniane przez turystów wady:
Podsumowując, Góra Kowadło jest rekomendowana jako cel wycieczki, zwłaszcza dla początkujących turystów, rodzin z dziećmi oraz właścicieli psów. Jednak brak infrastruktury i ograniczona liczba punktów widokowych to aspekty, które mogą nieco umniejszać ogólne wrażenia z wycieczki.
Zapraszamy do kontaktu
