Kopalnia Uranu w Kletnie jako Podziemna Trasa Turystyczna ma barwną historię powstania i jej eksploatacji. Surowce pozyskane w jej sztolniach mogły mieć bezpośredni wpływ na potoczenie się losów całego świata. Wydobycie Uranu na potrzeby programu zbrojeniowego ZSRR, w latach powojennych było sprawą priorytetową dla ówczesnych władz, zatem cały region był podporządkowany potrzebom kopalni. Do wydobycia surowca wykorzystywano między innymi średniowieczne sztolnie, gdzie wcześniej prowadzono wydobycie żelaza, srebra bądź miedzi. Łączna długość korytarzy przekraczała 35 km, w których wydobyto ponad 20 ton uranu. Dla zwiedzających udostępniono tylko fragment wyrobiska, ale jest on na tyle długi i ciekawy, że w połączeniu z opowiadanymi przez przewodnika historiami bliżej poznamy rys tych niespokojnych czasów.
Podziemna trasa turystyczna znajduje się na północnym zboczu Żmijowca w Dolinie Kleśnicy na terenie przynależnym do Masywu Śnieżnika. Wejście do sztolni zlokalizowane jest przy gminnej wąskiej drodze łączącej Kletno z Sienną. Aby dojechać do kopalni spod Pokoi Gościnnych U Ireny, musimy przeznaczyć kilkanaście minut. Do wyboru mamy dwie trasy, jedną przez Czarną Górę i przełęcz Janowa Góra, a drugą wiodącą przez Kletno. Przy Kopalni Uranu wybudowano 2 parkingi jednak z uwagi na strome zbocze, na którym znajduje się sztolnia, nie są one zbyt duże. W szczycie sezonu można rozważyć pozostawienie samochodu na parkingu pod Jaskinią Niedźwiedzia i ostatni kilometr prowadzący do sztolni po prostu się przespacerować. Droga wiedzie gęstym bukowym lasem, więc spacer powinien być czystą przyjemnością.
Zakłada się, że historia wydobywcza na tych terenach sięga XIV wieku, jednak pierwsze odnalezione wzmianki w dokumentacji historycznej przypadają na wiek XV. Wówczas pozyskiwano tu głównie rudy żelaza, które swoją drogą były bardzo bogate i o wysokiej jakości (wydobywano tu magnetyt i hematyt). W mniejszym stopniu złoża w Kletnie stały się źródłem pozyskiwani rud miedzi, ołowiu i srebra. Prace górnicze nie były jednak prowadzone na szeroką skalą, co odmieniło się wraz z nadejściem dominacji radzieckiej w tej części Europy. Na mocy umowy pomiędzy rządem PRL a rządem ZSRR na terenie całego kraju miały być przeprowadzone poszukiwania rud uranu. Poszukiwania przeprowadzali inżynierowie sporządzeni z radzieckiej Rosji, były ściśle tajne do tego stopnia, że nie można było używać w raportach słowa uran, w przeciwnym razie mogło to zostać uznane za działania szkodliwe lub wręcz zdradę. W następstwie tych działań w 1948 roku odnaleziono w Kletnie pokłady rud uranu. Błyskawicznie przystąpiono do prac wydobywczych najpierw z zalegających tu licznych hałd, a następnie ze sztolni.
Wydobyciem zajmowały się Zakłady Przemysłowe R-1, które przystąpiły do odbudowywania porzuconych średniowiecznych sztolni w celu dalszej ich eksploatacji. Wykonywano tu również liczne odwierty badawcze, które przekroczyły sumaryczną długość 21 kilometrów. Badania przeprowadzano w całej okolicy, jednak tylko w Kletnie wyniki były obiecujące. W wyniku działań górniczych ze wszystkich sztolni tutejszej kopalni pozyskano około 230 tys. ton urobku, z czego tylko 20 ton było rudą uranu (w przeliczeniu na czysty metal). Warunki pracy były bardzo ciężkie i niebezpieczne. Naciski ze strony wysoko postawionych dygnitarzy prowadziły do zaniechania implementacji podstawowych środków ostrożności. Górnicy i pracownicy przymusowi wykorzystywani do pracy nie posiadali nawet podstawowego wyposażenia ochrony osobistej takie jak maski przeciwpyłowe. Doprowadziło to do zatrważającego wzrostu zachorowań na pylicę w kadrze. Urobek był tak cenny, że transportowany był konwojem eskortowanym przez wojsko. Cała okolica natomiast stała się strefą zamkniętą, patrolowaną przez oddziały wojskowe. Po wyczerpaniu się zasobów Uranu w latach (1954–1959) prowadzono jeszcze wydobycie fluorytu, którego pozyskano tutaj około 16 tys. ton.
Ciekawostka jest tu fakt, że odnaleziony uran na tych terenach była dla Związku Radzieckiego tak istotny i cenny, że w przeciągu 4 lat powstało w pobliskim miasteczku Stronie Śląskie specjalne, spore osiedle będące miejscem zakwaterowani górników i chroniących te tereny oddziałów wojskowych. Prace były bardzo intensywnie prowadzone i osiedle Morawka powstało w mgnieniu oka. Po wycofaniu się Rosjan, w 1953 r. osiedle zostało przekazane do użytku publicznego.
Otwarcie Podziemnej trasy Turystycznie w Kopalni Uranu miało miejsce 21 września 2002 roku. Dla zwiedzających udostępniono jedną ze sztolni po uranowych tzw. Sztolnię Fluorytową znajdującą się na wysokości 773 m n.p.m. Korytarze, którymi się przechadzamy pod opieką przewodnika, są atrakcyjnie oświetlone, tworząc tajemniczy klimat. Podczas spaceru napotkać możemy na wyeksponowane rudy występujących lokalnie minerałów i metali. Możemy także podziwiać wiele zabytków górnictwa pochodzących z dalszej jak i bliższej przeszłości. Na własne oczy zobaczyć możemy przedmioty takie jak: licznik Geigera, lampy górnicze, mapy górnicze pochodzące nawet z XVI wieku, lub maszyny wiercąco-kotwiące. Przewodnik zapozna nas z ciekawą historią górnictwa Masywu Śnieżnika, opowie nam o faktach i mitach z życia nietoperzy występujących na okolicznych terenach. Poruszy także podstawowe kwestie z zakresu geologii i mineralogii. Sztolnia nr 18, którą będziemy eksplorować, zwana jest kolorową. Taki przydomek zyskała z uwagi na liczne wystąpienie w niej różnych minerałów takich jak: fluoryt, ametyst, kwarc mleczny, baryt, chalkopiryt, chalkozyn czy malachit mieniących się różnymi barwami. Podczas spaceru przemierzymy podziemne chodniki o długości niemalże pół kilometra. Zwiedzanie kopalni niesie za sobą wysoką wartość dydaktyczną.
Quest terenowy i Misja U-238
Wychodząc naprzeciw współczesnym realiom oraz w celu zachęcania najmłodszych do aktywności fizycznej połączonej z nauką i zabawą pracownicy Kopali uranu w Kletnie przeprowadzają specjalne gry terenowe. Prowadzone są one przez wykwalifikowanych animatorów. Magnesem dla najmłodszych ma tu stać się osadzenie gry w konwencji popularnej na całym świecie gry wideo Minecraft. Gra zawiera elementy edukacyjne, odbywa się na świeżym powietrzu w lasach otaczających kopalnie Uranu. Uczestnicy będą musieli rozwiązać liczne zagadki i łamigłówki o tematyce górniczej i mineralogicznej. W trakcie Questa gracze będą również mieli okazje zwiedzić Kopalnie Uranu. Dla osób, które ukończą wszystkie zdania, przewidziana są nagrody. Czas, który musimy przeznaczyć na zabawę to około 3 godzin. Odpowiednikiem Questu terenowego dla najmłodszych jest Misja U-238 dla dorosłych. Fabuła gry nawiązuje swoim scenariuszem do historii Kletna z lat 50 XX w. kiedy to Sowieccy naukowcy poszukiwali na tych terenach złóż uranu. Uczestnicy wcielają się właśnie w tych inżynierów i w ściśle tajnej misi będą musieli rozwiązać szereg zagadek i wykonać kilka zdań, które będą kolejnymi krokami do ukończenia zadania z sukcesem. Jest to doskonała zabawa dla dorosłych pozwalająca zacieśniać znajomości.
Nocna przygoda
Jest to co do zasady oferta podstawowa zawierająca zwiedzanie sztolni jednak w porach nocnych.
Warsztaty geologiczne
Warsztaty prowadzone są przez wykształconych i doświadczonych geologów posiadających ogromną wiedzę i kompetencje w tym temacie. Zajęcia mają na celu przybliżyć słuchaczom świat przyrody nieożywionej w szczególności mineralogię. Poruszone na warsztatach będą również kwestie z zakresu geologii, geografii, fizyki i chemii. Uczestnicy warsztatów będą również oprowadzeni po sztolni. Po ukończeniu warsztatów poznamy najpopularniejsze minerały wytupujące na tych ziemiach. Zwieńczeniem zajęć mogą stać się samodzielne ich poszukiwania na pobliskiej średniowiecznej hałdzie. Czas trwania warsztatów geologicznych to trzy godziny.
Mały odkrywca
Program szeregu atrakcji trwający 4 godziny skierowany jest głównie do najmłodszych jednak i dorośli będą mogli nauczyć się czegoś nowego. Program zawiera podstawowe zwiedzanie kopalni, po którym odbędziemy kurs praktyczny z rozpoznawania minerałów. Program wzbogacony został również o gry i łamigłówki tematyczne
Ekstremalna przygoda
Wszystkim tym, którzy czują niedosyt po zapoznaniu się z programem podstawowym zwiedzania Kopalni Uranu i chcą jeszcze dogłębniej zapoznać się z historią tego miejsca, polecamy skorzystać z ekstremalnej przygody. Jest to wędrówka nieudostępnionymi sztolniami, nie tylko z kopalni uranu, lecz również chodnikami z okresu średniowiecza, w których pozyskiwano rudy żelaza. Organizator w ramach biletu zapewnia potrzebny osprzęt i odzież ochronną i co najważniejsze, opiekę przewodników znających te tereny jak własną kieszeń. Czas, jaki musimy zarezerwować sobie na tę przygodę to około 3,5 godziny.
Zwiedzanie kopalni w pakiecie podstawowym trwa około 45 minut. Należy pamiętać o ciepłym ubiorze, gdyż wewnątrz kopani panuje stała temperatura przez cały rok i jest to około 7 stopni Celsjusza. Zaznaczamy, iż zwiedzanie kopalni jest całkowicie bezpieczne dla zdrowia. Promieniowanie klasyfikuje się na niskim poziomie nieprzekraczającym odpuszczalnych normy. Warto dokonać wszczśnijeszej rezerwacji miejsc z uwagi na ograniczoną przepustowość. Zwiedzanie jest możliwe poza językiem polskim w języku angielskim, niemieckim i czeskim przy pomocy audioprzewodnika dostępnego w ramach zakupionego biletu wstępu. Zwiedzanie odbywa się w kasku udostępnianym przez pracownika kopalni w ramach zakupionego biletu.
Oferta podstawowa: bilet normalny 45 zł, bilet ulgowy 30 zł.
Grupy zorganizowane powyżej 15 osób: bilet normalny 40 zł, bilet ulgowy 27 zł.
Nocna Przygoda: bilet normalny 50 zł, bilet ulgowy 35 zł.
Ekstremalna przygoda 200 zł osoba
Ponadto dodatkowe atrakcje takie jak: Quest terenowy, Warsztaty geologiczne, Misja U-238 i Mały odkrywca, płatne są od każdego uczestnika po 70 zł.
Kopalnia Uranu czynna jest codziennie, wejścia są możliwe w godzinach:
10:30, 11:00, 11:30, 12:00, 12:30, 13:00, 13:30, 14:30, 15:00, 15:30, 16:00, 16:30
Podziemna Trasa Turystyczno–Edukacyjna
w Starej Kopalni Uranu w Kletnie
Kletno 40, 57- 550 Stronie Śląskie
Tel.: +48 889 785 118
Turyści odwiedzający to miejsce szczególnie ciepło wspominają zaangażowanie i kompetencje połączone z rozległą wiedzą pracujących w kopalni przewodników. Stwierdzają, że trasa jest bezpieczna i jest to niezwykle ciekawą przygodą, którą mogą przeżyć wspólnie cale rodziny. Pomimo ceny za wstęp, która uznawana jest za nie najniższą, to goście kopalni wychodzą z podziemi zadowoleni, z uśmiechem na twarzy i z poczuciem dobrze spożytkowanych pieniędzy. Turyści wskazują również, że trasa jest odrobię za krótka i pozostawia niedosyt, jednak liczymy na to, że z czasem zostanie udostępniona kolejna cześć kopalni dla zwiedzających. Ogólnie goście sztolni są pod dużym wrażeniem i polecają odwiedzić to miejsce. Na profilu gogle moja firma przy kilku tysiącach ocen ogólna nota oscyluje w granicach 4,8 na 5, co dowodzi temu, że warto odwiedzić to miejsce.
Zapraszamy do kontaktu
